تحلیل محتوای گلستان و بوستان سعدی در زمینه ازدواج، خانواده و فرزندپروری

چکیده هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای گلستان و بوستان سعدی در زمینه مهارت های انتخاب همسر (ازدواج) و پیش از ازدواج، مهارت های خانواده و مهارت های فرزندپروری بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع تحلیل محتوا و به صورت کیفی بود. گلستان و بوستان سعدی، به وسیله چک لیست محقق ساخته مهارت های انتخاب همسر (ازدواج) و پیش از ازدواج، مهارت های خانواده و مهارت های فرزندپروری مورد تحلیل محتوا قرار گرفت. سپس اطلاعات حاصل، به وسیله شاخص آماری فراوانی، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که گلستان و بوستان سعدی در مجموع 720 مرتبه به مهارت های انتخاب همسر (ازدواج) و پیش از ازدواج، مهارت های خانواده و مهارت های فرزندپروری توجه نموده اند. گلستان و بوستان سعدی در زمینه ازدواج مهارت هایی از جمله، ارجحیت و ارزشمندی باطن نسبت به ظاهر در انتخاب همسر، عدم تفاوت سنی فاحش در ازدواج، مذمت عشق توأم با هوی و هوس، ازدواج با هم کفو و در زمینه زندگی زناشویی و خانوادگی مهارت هایی از جمله، سنجیده سخن گفتن، پرحرفی نکردن، صحبت کردن در فرصت مناسب، فضیلت سکوت، اهمیت ارتباط غیرکلامی نسبت به ارتباط کلامی، مهار خشم، مهر و محبت، صبر و شکیبایی، تکانشی عمل نکردن، بخشش و چشم پوشی، انتقادپذیری و خوش اخلاقی و در زمینه فرزندپروری مهارت هایی از جمله، مهر و محبت به فرزند، مذمت نازپرورده بودن، توصیه فرزندان به یادگیری حرفه و شغل، ارزش آموزش مسائل دینی به فرزندان، دقت در آداب و معاشرت فرزندان با دیگران و رعایت حداعتدال در نرم خویی و تندخویی با فرزند را مورد توجه قرار داده اند. با بررسی سه مقوله ازدواج، خانواده و فرزندپروری در گلستان و بوستان سعدی، مشاهده شد که سعدی در اکثر اشعار خود مهارت های مربوط به ازدواج، خانواده و فرزندپروری را ذکرنموده است. مهارت های مربوط به ازدواج، خانواده و فرزندپروری درکتاب های گلستان و بوستان سعدی با حلاوتی خاص به رشته ی نظم و نثر کشیده شده است. این نشان دهنده آن است که سعدی از میان دیگر هم طرازان خود نسبت به مسائل خانوادگی، اجتماعی، نگرش ها و ارزش های مذهبی عنایتی ویژه داشته است. به همین جهت می توان از تحلیل محتوای گلستان و بوستان سعدی، جهت ترویج مهارت های انتخاب همسر (ازدواج) و پیش ازدواج، مهارت های زندگی زناشویی و خانوادگی و مهارت های فرزندپروری در جامعه و فرهنگ اسلامی استفاده نمود. واژه های کلیدی: تحلیل محتوا، گلستان و بوستان سعدی، ازدواج، خانواده، فرزندپروری